Solenni esequie di Maria Clementin[a] Sobieski regina dell'Inghilterra celebrate nella chiesa di s. Paterniano in Fano dall'Ill[ustrissi]mo, e R[everendissi]mo Monsignor Giacomo Beni vescovo di detta città li 23. maggio MDCCXXXV
Informacje
Autor
Wydawca
Miejsce wydania
Dziedzina
Osoba powiązana
Powiązane wydarzenie
Instytucja przechowująca
Miejsce przechowywania
Państwo
Numer inwentarza
Opis
Druk zawiera opis egzekwii Marii Klementyny, zorganizowanych w kościele San Paterniano we włoskim Fano, przez miejscowego biskupa, Jakoba Beni. Mamy więc do czynienia z bardzo ciekawym typem tekstu – który miał dokumentować uroczystą ceremonię żałobną oraz przemyślany, ale efemeryczny program ikonograficzny dekoracji kościoła, przygotowanej na tę okoliczność. Uroczyste egzekwie były częstym zjawiskiem w barokowej kulturze i znamy je z dużą dokładnością właśnie dzięki przekazom tego typu. W nielicznych przypadkach do naszych czasów zachowały się również fragmenty takich dekoracji.
Tekst napisany przez Sebastiana Paoli dokładnie przedstawia i interpretuje emblematyczną dekorację kościoła – łączącą tekst i obraz, wychwalającą cnoty Marii Klementyny, jej królewskie pochodzenie i oddanie sprawom religijnym. Jak na religijną uroczystość żałobną przystało – kompozycje opierały się na cytatach biblijnych i wyrażały nadzieję na życie wieczne.
Fasada kościoła San Paterniano (wybranego specjalnie ze względu na dostojność i duże rozmiary) udekorowana została purpurowym i czarnym suknem, tarczami herbowymi: Stuartów i Sobieskich, oraz dużym kartuszem informującym o zmarłej.
Również wnętrze pokryte zostało różnymi tkaninami, które miały naśladować rzeźbę stiukową. Na pilastrach nawy głównej umieszczono przedstawienia zmarłej i alegorie jej cnót. Dodatkowo, w różnych miejscach kościoła rozmieszczone zostały figury szkieletów trzymających czaszki lub świece. W łukach międzynawowych umieszczono herb Sobieskich.
Nad kapitelami pilastrów znajdujących się na skrzyżowaniu naw znalazły się alegorie chrześcijańskiej cierpliwości, miłosierdzia względem ubogich, pokory oraz nadziei pokładanej w Bogu. Każdej z nich towarzyszył stosowny cytat biblijny. Dekorację dopełniały emblematy odnoszące się do cnót Marii Klementyny i mającego nadejść królestwa Bożego.
Centrum tej złożonej treściowo dekoracji stanowiła konstrukcja umieszczona w nawie głównej, przypominająca ośmioboczną świątynię. Dekorowana była różnymi materiałami mającymi imitować kamień, a także figurami szkieletów, medalionami i tarczami Janiny. W centrum tej konstrukcji wznosiła się wysoka urna w kształcie piramidy. Zmarłą upamiętniały dwie inskrypcje: ÆTERNÆ MEMORIÆ MARIÆ CLEMENTINÆ SUBIESKI MAGNÆ BRITANNIÆ REGINÆ PRO LAUDE SAT EST i EXPECTANTES BEATAM SPEM ET ADVENTUM GLORIÆ MAGNI DEI. Jak zaznacza autor opisu: „jednak najbardziej uwagę widzów zwracał siedzący na urnie szkielet, który w lewej, wzniesionej ku górze ręce trzymał złotą koronę, prawą zaś podtrzymywał portret królewny.”
Opis dekoracji kończy relacja z uroczystości żałobnych, które odbyły się 23 maja 1735 roku.
Druk został wydany w Fano, w drukarni lokalnej diecezji, prawdopodobnie w 1736 roku. Zawiera dwie ryciny sygnowane przez Josefa Camerata (I. Chamerat sculp. 1736), przedstawiające widok wnętrza kościoła udekorowanego na egzekwie oraz konstrukcję wzniesioną w nawie głównej. Egzemplarz przechowywany w Biblioteca Casanatense w Rzymie zszyty został wraz z innymi sześcioma drukami w tom o tematyce religijnej.